PERIOD.
ni Gege Sugue
Isang beses nung grade one ako, nag survey si Sister Maria Mercedes.
Tungkol sa gusto naming maging. Tinanong niya sinong gustong maging doctor. Nag
raise ng hands ang mga matatalino. Sinong gustong maging lawyers? Nagraise ng
hands ang mga madadaldal at pilosopo.
Sinong gustong maging wife and mother? Gustong gusto kong mag-raise ng
hand. Kaya lang, walang ibang nag-raise. A basta. Alam ko na yon talaga ang
gusto kong maging. Pangarap kong maging mommy na gumagawa ng sandwiches na
ibabaon ng mga anak ko. At gusto ko, lagi ko silang hinahatid at sinusundo sa
school. Naiimagine kong tinu-tutor ko sila at mahaba ang pasyensya kong
magturo. Meron pang motivational at educational games.
Pero walang nag-raise ng hands. Ang iba pa nga sabi yuck. Hindi pa uso
ang ewww noon.Kasi eto yung panahong yucky pa ang mga boys. Sobrang kadiring
isipin na magkakaasawa ka. Eh ang mga kilala naming boys lagi na lang amoy
pawis at mga alaskador pa.
Yuck nga. Pero kahit na.
Gusto ko talagang magraise ng hand pero nakakahiya. Ang tindi ng peer
pressure na maging kagaya ng lahat. So pinigil ng left hand kong tumaas ang
right hand ko.
Sunod tinanong ni Sister Maria Mercedes kung sinong gustong magmadre.
Ang mga sipsip kong kaklase nagraise ba naman ng hands. Ngek! Ayoko ngang
magmadre, lalo nang ayaw kong maging kagaya ni Sister Maria Mercedes na
napakasungit at inuubos ang kalahati ng class hour sa kakabenta ng mga retaso
ng hostiya at bookmarks na gawa daw ng mga kasama niyang madre. 25 centavos
each. Katumbas ng isang pack ng clover chips! Namamalo pa siya ng kamay at
nagpapahiya ng mga estudyante. Bakit ko naman gustong maging kagaya niya madre?
Bawal pang mag make-up. Pero ayun, nagraise sila ng hands. Bwisit, naparaise
rin ako ng hand. Pilit na pilit nga lang. Ang peer pressure nga naman.
Bata pa lang ako, nasa listahan na nang ambisyon ko yang maging
housewife kasama nang ambisyon na tumira sa bahay na may swimming pool. Maging housewife
na apat ang anak. Parang Bobbsey Twins. Dalawang pares ng kambal. Dalawang
lalaki, dalawang babae.
Kaya lang irregular yung period ko. So, nung college pa lang ako,
nag-umpisa na akong mag-alala na baka magkaroon ako ng problema sa pagbubuntis.
Pero nung mga panahong yon, mas-importanteng hindi mabuntis. Patay ka! Ang
laking problema kayang mabuntis habang college ka pa lang. Forever kang
grounded. Kaya hindi ko na muna ginawang problema yang issue na baka baog ako.
Nung kinasal ako, sinabihan kaming mag-asawa na maghintay ng mga
dalawang taon bago magka-baby. Agree naman ako sa suggestion na yon. Pero nung
anim na taon na kaming kasal at wala pa ring baby, nagpatingin na kami. Meron
daw akong Polycystic Ovarian Syndrome o PCOS. Katunog nga niya ang Philippine
Charity Sweepstakes Office, na PCSO. Pero kabaligtaran ng jackpot ang ibig
sabihin. Ang ibig sabihin ng may PCOS, mahihirapan akong mabuntis. Kadalasan pa
nga ang mga babaeng may PCOS tumataba. Sus! Ano ba yon? Baka hindi na nga ako manganak.
Pero ang katawan ko mukhang nanganak. Ang saklap, diba?
Ang solusyon, mag work-up. Eto yung treatment na gagawin ng mag-asawa para
mabuntis. Nag-uumpisa sa Clomid, para mag-ovulate. Pag hindi yan tumalab,
magdadagdag ng ibang klaseng gamot. Pag hindi pa rin tumalab, dagdag na naman.
Hanggang dumating sa injections. At invitro. Hangang kakayanin ng siyensiya.
Umabot kami sa injections. Araw araw, isang tusok. Asawa ko ang
tagaturok. Ang butt cheeks ko parang project ng DPWH. Puro excavation. Naubos
na ang surface ng pwet ko na walang turok, pero wa epek pa rin. Ang mahal mahal
pa ng mga gamot. Bawat injection, mga 5,000 pesos. Tapos wa epek pa rin. Tapos
scheduled pa ang sex. Ang hirap kaya nun. Pag gusto mong magjoogs tapos hindi
puede, tiis ka. Tapos pag hindi mo naman feel pero kailangang mag-joogs, go
lang ng go. Naging mechanical na nga. Pero kahit ang dami ng gamot, injections,
gastos, oras, at stress ang ginugol namin sa baby-making project, ayun, wa-epek
pa rin.
Dumating ang panahon na umayaw na kami at umasa na lang na mabubuntis
kami ng walang effort.
Hindi nangyari. Walang effort. Walang baby.
Ngayon, 46 years old na ako. Tanggap ko nang hindi na ako magiging
mommy. Wala rin namang issue sa asawa ko.
At hindi ako bitter, ha? Hindi talaga. Kunyari meron akong mga kaibigan
o kamag-anak na nabuntis, natutuwa ako para sa kanila. Masaya ako para sa kanilang
blessing na anak. At least, meron akong malalarong cute na sangol. Tapos pag
hindi na siya cute—umihi, tumae, umiyak nang bongang bonga--puede nang ibalik
sa nanay, tatay, o yaya.
Minsan nakikita ko rin naman ang advantages ng walang anak. Menos sa
gastos. Menos sa hassle. Menos sa responsibilidad. Hindi ka nag-aalalang magkakasakit,
magkakaproblema, magkakaboyfriend ang anak mo. Menos sa wrinkles.
Pero paminsanminsan nakakainis rin. Ang unang nakakainis ay yung mga
taong nangungulit. “O kelan na?” “May laman na ba yan?” “Hindi yata kayo
marunong eh.” Click ignore na lang ako sa mga taong ganun. Pero minsan, gusto
ko silang sagutin, “Wala pa eh. Hindi pa ako buntis. Eh ikaw, kelan ka mamamatay?
Kasi kompleto na ang buhay mo dahil may anak ka na, so puede ka nang mamatay,
diba?”
Ang isa ko pang kinaiinis ay pag may mga nabubuntis o nanganganak na
wala namang karapatang maging ina. Yung mga nilalagay yung baby nila sa sando
bag na plastic at iniiwan na lang sa basura ang supot at hayaan na lang mamatay
ang baby. ‘Nyemas! Lord naman, bakit hinayaan mo silang mabuntis? Bakit hindi
na lang ako? Never kong ilalagay ang baby ko sa supot. Promise. It’s so unfair!
Naiinis rin ako pagnakakakita ako ng babaeng grasa na buntis. Naman!
Bakit siya? Unang una, hindi ko maubos maisip kung paano nangyayari yon na
kahit nanglilimahid na siya sa grasa at libag, meron pa ring nahorny sa kanya.
Pangalawa, naaawa ako sa kanya kasi malamang na-rape siya. Pero masnaaawa ako
sa batang ilalabas niya. Saan siya titira? Anong papakain niya? Magiging
grasang sangol rin siya. Unfair diba na akong umaasa at umeeffort hindi
mabuntis?
Sobrang unfair.
O kaya naman pag may nabubuntis na underage. As in sobrang bata. Mga
around 14 years old. Ang laking problema sa kanya na nagdadalangtao siya. Hindi
siya handa. Wala pa siyang pera, kakayanan, tamang pag-iisip, at maturity para
maging ina. Eh ako dito, handang handa at buong buo ang kaloobang magdala ng
tao sa aking katawan na may balakang saksakan ng laki at kayang magluwal ng
quadruplets. Talagang unfair.
O sige na nga, aminin ko na. Bitter ako. Bitter Ocampo talaga.
Hay.
Ang isa pang nakakainis isipin ay eto: eh bakit pa ako nagkaka-period?
Bakit ko pa dinadaanan ang hassle ng pagreregla? Si Kim Chiu, mahilig sabihin,
“Have a happy period!” Nang-aasar ka ba? Ano ka, hibang? Ano naman ang masaya
sa pagkakaron ng period. Kadiri. Ang pangit ng feeling. Minsan masakit. Palit
ka ng palit ng napkin at ng panty. Hindi mo masuot yung puti mong pekpek
shorts. Minsan pa, yung period
exclamation point sa lakas! Minsan tatagusan ka pa. Minsan magkakamantsa ang
kama. Hassle talaga. Buti sana kung may hihinatnan. Buti kong ang resulta naman
eh mabubuntis ako. Eh hindi! So what’s the point? What’s the point?!? Bakit?
Bakit? Bakit? Ang daming question marks tungkol sa period na ‘to.
Pero, okay na rin ako. Natanggap ko nang hindi ako gagawa ng sandwiches
para kay Joaquin, Gabrielle, Lucas, at Laurel. Oo, may mga pangalan na sila. Natangap
ko nang hindi ako magiging presidente ng PTA. Natangap ko nang wala akong
aayusan para sa kanilang class program. Natangap ko nang hindi ko mararamdaman
ang napakasakit ngunit napakafulfilling na karanasan ng pangaganak. Natangap ko
nang walang gagawa para sa akin ng Mother’s Day card. Natangap ko nang hindi na
kami makakabawi sa dami nang children’s party na inattend namin na may dalang
regalo tapos wala kaming representative na anak na mananalo ng prizes para sa
Bring Me, Longest Line, at Happy
Birthdaaaaaaaaaaay. Natangap ko na na kapag dalawa kayong babaeng naiwanan ng
flight, at isa lang yung available na seat sa next flight, yung isang babae,
puede niyang gamitin ang mommy card para sabihing masimportanteng makauwi siya
kasi may exam ang anak niya. Ang selfish ko naman pag sinabi kong masimportante
akong makauwi kasi miss na ako ng asawa ko at kailangan ko siyang ikiss sabay
hug. Tangap ko na na pagnagbigay ako ng payo sa isang ina, isasampal niya sa
aking wala akong K, I don’t understand kasi hindi ako magulang. Tanggap ko na.
Pero paminsan-minsan umaasa pa rin ako. Hindi ko pa linalagyan ng
period ang pangarap ko na ‘to. Habang may period, may pag-asa.
Semi-colon siguro. Nung nabuntis ang pamangkin kong si Rica, sabi ko sa
kanya, “Kainis ka naman. Ginawa mo na akong lola kahit hindi pa ako nagiging
mama.” Kaya naisip ko nang tumigil sa ilusyon maging ina. Period na. Close the
chapter. Parang the end na nang pangarap, ng motherhood dreams. Kasi kung nasa
edad na ako na puedeng magiging lola, e di baka overaged na akong maging bagong
ina. Pero parang ang harsh naman nun. So, semi-colon na lang muna.
Siguro okay na rin. Meron rin namang mga pampalubagloob. Tulad nung
isang mother’s day, nung nakatangap ako ng text message galing kay Rica, ang
pamangkin kong bagong ina.
“Happy mother’s day, Tita Gege! Thank you for being a second mom to me
and Aria. We love you.!”
Awww. Ano bang punctuation mark ang masmatindi pa sa exclmation point?
Yung interrobang? !?!
Siguro yun na nga lang ang role ko sa buhay. Kung ang mga artistang
tumatanda umiiwas sa mother roles, ako talagang hanggang second mother na lang
ang role ko sa pelikula ng buhay ko.
Pero sabi ko nga, may pag-asa pa. Habang bumibili pa ako ng Kotex,
kahit irregularly, ibig sabihin ay meron pang fighting chance. So, sige, wag na
munang lagyan ng period ang storyang eto. For now, dot, dot, dot na muna.